Uitleg Kerstmorgen 25 december 2024

Voorganger: ds. L. van Weijen

Bijbelgedeelten: Jesaja 52:7-10 en Johannes 1:1-14

Gemeente van de Heer Jezus Christus,

Is het wel Kerstfeest als het Lukasevangelie niet gelezen wordt? Soms krijg ik die reactie……we hebben het kerstverhaal niet gelezen. Gisteravond hebben we hier het kerstevangelie uit Lukas gelezen. Vanmorgen laten we Johannes aan het woord. Johannes spreekt niet over een kind in een kribbe. Hij vertelt niet over engelen en herders. Toch denk ik dat Johannes wel de kern raakt van de betekenis van de geboorte. Maar een mooi verhaal spreekt meer tot de verbeelding.

Ik zie Johannes in een kring van mensen zitten. Zullen we aansluiten bij die kring? Johannes kun je ons de geboorte van Jezus uitleggen? Johannes bladert terug naar het begin van de bijbel: In het begin…. was het Woord en het Woord was God. Dat is best spannend. Johannes zegt eigenlijk: God, dat is een stem die spreekt. Een stem die alles tot leven geroepen heeft.

Ik denk dat wij graag een mooi beeld van God willen zien. maar Johannes zegt tegen ons God is een stem. Naar welke stem luister jij vooral? Die stem, dat woord was het leven, en het leven was het licht voor de mensen. Het licht schijnt in de duisternis en de duisternis heeft dat licht niet in haar macht gekregen. Kunnen we daar wat mee?

Het viel me op , eind oktober, begin november verschenen er al overal in de tuinen en voor de ramen lichtjes. Als het steeds vroeger donker wordt maken we het graag gezellig. We genieten van de lichtjes.

Dat is in Gaza, in Oekraïne, in Syrië anders. Is er kaarslicht? Warmen mensen zich rond een vuurtje tussen de puinhopen?  In al die gebieden zijn ook Christenen die de geboorte van Jezus vieren, tussen de bombardementen door. Ik hoor mensen weleens vertellen, dat juist wanneer je niets  te vieren hebt, de betekenis van het Kerstfeest opeens heel anders binnenkomt. Die ene kaars, dat ene lichtje.

Het Woord is mens geworden, het heeft onder ons gewoond. Dat Woord , die stem is zichtbaar geworden in dat ene  Kind, Zoon van God bij uitstek.

Johannes heeft maar een paar zinnen nodig waar Lukas en Mattheus twee prachtige verhalen vertellen. Die stem is zichtbaar geworden in die ene mens. Hij is naar de wereld gekomen als het ware licht, dat ieder mens verlicht. Sommige mensen vinden het prachtig om in de schijnwerpers te staan. Daar kunnen ze van genieten. Anderen vinden dat ongemakkelijk.

Wat zou dat eigenlijk zijn, het ware licht? Stel je voor dat de lichten zo op ons gericht worden, dat alles wat we niet willen laten zien, zichtbaar wordt. Voor je het weet sta je in je hemd te kijk voor iedereen. Zou dat het ware licht zijn? Iemand kan ook een lichtend voorbeeld zijn. Iemand bij wie je veilig bent, die het goede met je voorheeft. Iemand die je met vriendelijke ogen aankijkt en het goede toewenst. Die jou zegent.

Dat ware licht is de weerglans van bevrijding, van liefde, van vrede.  Toch het lijkt wel of het duister altijd op de loer licht. Het duister van de nacht met alle zorgen die je zomaar kunnen bespringen. Het duister van het wereldgebeuren: al die oorlogen, al die meedogenloze bombardementen. Je zult maar zwanger zijn en te midden van dat geweld een plekje zoeken voor de geboorte van je kind. Of vluchteling, en aan alle grenzen horen dat er voor jou geen plaats meer is in de herberg. Het duister van ziekten die een mens zomaar kunnen overvallen.

Het licht schijnt in de duisternis en de duisternis heeft het licht niet in haar macht gekregen. Durf je dat te geloven dat Jezus als het licht der wereld mens geworden is in ons midden en dat ook wij in het licht van zijn liefde mogen leven? Gekoesterd als in de warmte van het zonlicht. Of gaan we achteloos aan dat licht voorbij?

Johannes zegt in die kring van mensen nog twee belangrijke dingen: Wie hem ontvingen, in zijn naam geloven heeft Hij het voorrecht gegeven kinderen van God te worden. Kinderen van God, geen kinderen ontstaan op natuurlijke wijze, uit lichamelijk verlangen, naar de wil van een man of vrouw, nee uit de kracht, uit de Geest van God.

Alsof Johannes al hele discussies gehoord heeft hoe dat toch bij Maria mogelijk was. Geen omgang met een man, toch zwanger, dat kan niet. Nou, zegt Johannes, samen met Lukas, dat kan door de Geest van God en dat heeft niets met seks te maken. Johannes gaat zelfs nog een stapje verder. Dat geldt niet alleen voor Jezus, dat geldt voor iedereen die zich openstelt voor die stem.

En….zegt Johannes niemand heeft ooit God gezien……een stem , een woord kun je niet zien, maar de enige Zoon, dat  licht,  heeft Hem doen kennen.

Pas op, hoor je Johannes zeggen. Het gaat er niet om hoe de Zoon eruit ziet, het gaat om het licht. In dat licht ontdek je de glans van genade en liefde. In dat licht ontdek je de liefde van wie wij God noemen, die stem, die alles tot leven roept. Dat woord, die stem is mens geworden en Hij heeft onder ons gewoond. Zijn licht schijnt in de duisternis en de duisternis krijgt het niet in haar macht.

Durf jij in dat licht te gaan staan. In het zonlicht van Gods liefde en durf je het aan om tegen alle feiten in te blijven zingen over vrede? Om zo een licht van hoop te zijn. Een tegenklank die verschil maakt, een engel, een herder waar dat nodig is?

Johannes heeft het verhaal van de voerbak niet nodig om de mensen vol vreugde te vertellen dat het licht van God schijnt in de duisternis. Een licht dat blijft, wanneer al onze lichtjes weer gedoofd zijn.

Dit Kind, licht en liefde van de Eeuwige wordt een met de minsten van de mensen…….en stimuleert ons  om dat licht door te geven en mens te worden zoals hij.

Amen