Uitleg zondagochtend 20 oktober 2024

Voorganger: ds. L. van Weijen
Bijbelgedeelten: Micha 6:8 en Galaten 5:13-26

Gemeente van de Heer Jezus Christus,

Vrijheid, kun je dan doen wat je zelf wilt? Het verkeerslicht staat op rood, maar jij rijdt gewoon door. Je zit met elkaar aan tafel, jij neemt de vrijheid om je bord lekker vol te scheppen,  aan de anderen hoe ze de rest verdelen. Met jouw vrijheid van meningsuiting mag je de ander voor alles uitmaken, dat is jouw mening.

Heeft vrijheid grenzen?

Vanaf september gedenken en vieren wij dat het 80 jaar geleden is dat vreemde mensen uit andere landen zich ingezet hebben om ons te bevrijden van het naziregime: jonge mensen uit Canada, Amerika, Engeland, Frankrijk, Polen en niet te vergeten uit Rusland. Vrijheid die duur betaald is met hun bloed en leven. Doet dat op ons ook een appel om met verantwoordelijkheid om te gaan met onze vrijheid? Hoe zouden zij reageren als ze horen dat er in Europa plannen gesmeed worden om vluchtelingen te deporteren?

Het is de God van Israël zelf die het volk bevrijd heeft uit de slavernij van Egypte, maar het volk maakt eigen plannen en trekt zich van hun God weinig aan. Tot op vandaag klinkt die vraag van hun Bevrijder: Mijn volk, wat heb ik je misdaan? Waarmee heb ik je gekweld? Antwoord Mij!  En met die vraag somt hun Bevrijder alle goede en bevrijdende daden op die het volk ontvangen heeft. Het is de Eeuwige die al deze bevrijdende daden samenvat in de opdracht: Er is jou, mens, gezegd wat goed is: Je weet wat de Heer van je wil. Niets anders dan recht te doen, trouw te betrachten en nederig de weg te gaan van je God.

Zou de Here God, die altijd weer uit is op het goede, op bevrijding van mensen ook gefrustreerd kunnen raken, zich gepakt kunnen voelen, omdat zijn eigen volk, omdat wij mensen altijd weer de neiging hebben om de vrijheid te nemen onze eigen weg te gaan en dat appèl, onze opdracht en verantwoordelijkheid aan onze laars te lappen?

Paulus begint hoofdstuk 5 in die brief aan de Galaten met dat appèl: Christus heeft ons bevrijd opdat we in vrijheid zouden leven, houd dus stand en laat je niet opnieuw een slavenjuk opleggen.

Dat klinkt als die proclamatie die voorafgaat aan die Tien Leefregels: Ik ben de Here uw God die u bevrijd heeft uit het slavenhuis, zorg er voor  dat je je nooit meer tot slaaf laat maken……….

Nee natuurlijk laten wij ons niet tot slaaf maken…..wij zijn toch vrije mensen……..

Wij heten Vrij Evangelisch……..vrij van de koning en dan moet je in de eerste plaats denken aan koning Willem I die naar voorbeeld van Engeland hoofd van de Nederlands Hervormde Kerk werd. Niet de koning maar Jezus Christus is hoofd van de Kerk. Vrij van de synode, wij zijn, in verbondenheid met alle andere gelovigen die onderweg zijn naar het Koninkrijk wel zelfstandig en vrij in eigen gemeente…,…

Misbruik die vrijheid niet roept Paulus ons toe. Het kan zomaar gebeuren dat je het niet met elkaar eens bent. Stel je voor dat je dan gaat roepen dat je toch de vrijheid hebt om op je eigen wijze te geloven en dat je je door de ander niets laat gezeggen, of nog erger  die ander in een hokje plaatst. Of niet meer met de ander in gesprek wil. Ik heb de vrijheid om mijn eigen weg te gaan……

Heeft jouw vrijheid ook grenzen?

Jezus doet een appèl op ons, gebaseerd op de Thora: God liefhebben bovenal en je naaste als jezelf. Als iemand hem daarbij uitdaagt wie dan zijn naaste is vertelt Jezus dat verhaal over die barmhartige Samaritaan. Stel je voor dat Jezus dat in onze tijd zou vertellen en het opeens over een barmhartige asielzoeker gaat, zo iemand die je niet in je dorp wilt. Dat Jezus juist die mens als voorbeeld neemt en jou de vraag stelt: voor wie ben jij een naaste…….

God liefhebben bovenal en je naaste als jezelf……..is dat een grens voor jouw vrijheid?

Alle wereldgodsdiensten kennen de gulden regel: Jezus spreekt die regel uit als: Wat jij wilt, dat de mensen aan jou doen, doe jij dat op dezelfde wijze…… Wat Gij niet wilt dat u geschiedt ,doe dat ook een ander niet…..  Vindt jouw vrijheid niet een grens daar waar de vrijheid van de ander in het geding komt, beschadigd raakt?

Christus heeft voor jouw vrijheid, om mens te worden naar Gods beeld en gelijkenis, zijn leven , zijn bloed ingezet. Misbruik die vrijheid niet om je eigen gang te gaan.

En dan schrijft Paulus zo’n lijst waar je misschien elke dag even naar moet kijken om je te oefenen om er ver van te blijven. Zorg ervoor dat je je niet door die aardse begeerten laat verleiden: blijf ver van ontucht; zedeloosheid en losbandigheid, afgoderij en tovenarij; blijf ver van vijandschap, tweespalt, jaloezie en woede; blijf ver van gekonkel, geruzie, rivaliteit, afgunst, bras- en slemppartijen en nog veel meer van dat soort dingen………

Beperkt dat jouw vrijheid?

Paulus maakt ook een lijstje in de hoop dat we daar juist aan zullen werken, een lijstje om naar te verlangen, om uit je hoofd te leren. Je bent geroepen om die vrijheid van Christus hoog te houden, laat die vruchten van de Geest dan groeien en bloeien in jullie midden: liefde; vreugde en vrede; geduld, vriendelijkheid en goedheid, geloof, zachtmoedigheid en zelfbeheersing…..

Legt dat jouw vrijheid aan banden of schept het juist de vrijheid om elkaar het goede te gunnen?

Zijn we als mensen van Jezus Christus in staat om verschil te maken in onze maatschappij. In de omgang met elkaar? In de omgang met de ander?

Wie door de hoofdingang binnenkomt kan het elke keer lezen: Waar de Geest is , daar is liefde, vrijheid en ruimte. Laten we ons in Gods Naam in zetten om die vrijheid hoog te houden, niet alleen hier in de kerk, maar overal waar wij de ander ontmoeten.

Amen